VISIE
“Een duurzame samenleving op NUSALAUT”
Stichting AMAONE streeft naar een duurzame samenleving op het eiland NUSALAUT, waarin de mensen in staat zijn structureel in hun basisbehoeften te voorzien en waarin ze goed met elkaar en met hun natuurlijke omgeving omgaan.
MISSIE
“Stichting AMAONE draagt bij aan de bevordering van duurzame ontwikkeling op het eiland NUSALAUT.”
Duurzame ontwikkeling is een proces dat leidt naar een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische, technologische en sociale belangen.
Duurzaamheid is de bewoners van NUSALAUT niet geheel vreemd. Het zit in de cultuur van het eiland en haar bewoners. Hun sterke gemeenschapszin en hun verbondenheid met de natuurlijke omgeving staan hiervoor aan de basis. Hun voorouders leefden al eeuwen op een manier waarbij de harmonie tussen mens en natuur essentieel was voor het voortbestaan op het eiland. Ze leefden immers van wat de natuur hun bood. Hun traditionele samenleving werd gekenmerkt door een systeem van collectiviteit, welke gepaard ging met regels volgens het adat-recht. Denk daarbij aan de begrippen sasi en masohi.
Zo kenden ze collectieve regels (1) voor werkzaamheden en activiteiten in de visserij, jacht en landbouw. Sommige regels bepalen wie daaraan wel of niet mag deelnemen. Andere hebben betrekking op het waar en wanneer. Deze regels worden aangeduid met het begrip sasi. De sasi houdt een gebod of een (tijdelijk) verbod in. Meestal wordt dan de jacht, visserij of oogst van bepaalde soorten voor een bepaalde periode gesloten door het plaatsen van een sasi-teken. Het betreffende gebied mag dan niet worden verstoord tot de sasi wordt opgeheven. Het gebod of verbod kan zich uitstrekken over de zee, of het land, het strand, de rivier, de landbouwgrond en het bos. Zo werd overbevissing, overmatig houtkap en overmatig ontginnen van grond voorkomen.
Ook kenden ze collectieve werkzaamheden (2), bijvoorbeeld bij bepaalde vistechnieken, bij drijfjachten in het bos, bij het ontginnen van grond, of bij de kruidnagel- en nootmuskaatoogst. Dat gebeurde op basis van hulp en wederhulp, zonder dat er geld aan te pas komt. Later gebeurde dat ook bij het bouwen van huizen en gemeenschappelijke gebouwen. Die wijze van hulp en wederhulp wordt “masohi” genoemd.
Verder kenden ze collectieve rechten (3). Collectief beheer van de zee, het strand en het bos is daarop gebaseerd. In beginsel konden alle leden van een dorpsgemeenschap aanspraak maken op het gebruik van de natuurlijke rijkdommen van het dorpsdomein.
Hun tradities vertegenwoordigden niet alleen een middel om in hun dagelijkse levensbehoeften te voorzien maar ook een wijze van leven en denken over natuur en samenleving. In dit opzicht lijkt hun traditionele samenleving al een vorm in zich te hebben van een samenleving die op duurzaamheid is gericht.
Veel van de gebruiken en regels van die traditionele samenleving, waarin een vorm van duurzaamheid is ingebed, worden nu nog gebruikt en nageleefd door de huidige bewoners van NUSALAUT. Kleinschalige landbouw en visserij was in beginsel gericht op zelfvoorziening en lokale ruilhandel. Later was de teelt van specerijen, zoals kruidnagel en nootmuskaat, meer gericht op de handel buiten het eiland. Door toename van de bevolking en de steeds grotere invloed van de markteconomie en de voortschrijdende globalisering, ontstaat een verschuiving van de verhouding tussen natuur en samenleving. In de huidige tijd kunnen ze niet langer meer alleen voortbouwen op hun tradities. Ruilhandel komt nu nog sporadisch voor en heeft plaats gemaakt voor geldeconomie. Voor levensonderhoud en toegang tot basisvoorzieningen als gezondheidszorg en onderwijs is steeds meer geld nodig. Vroeger konden ze nog terugvallen op hun kennis en toepassing van natuurgeneeswijze. Hun grotendeels nog op zelfvoorziening gerichte dorpseconomie stelt hen niet (voldoende) in staat om noodzakelijke uitgaven te bekostigen en te voldoen aan hun groeiende behoefte aan allerlei consumptiegoederen. Een klein deel van de bevolking kan zich wel redden, omdat ze een baan heeft bij de lokale overheid, of ondersteund wordt door familie uit Nederland of van elders in Indonesië. Voor het overgrote deel van de bevolking geldt dat echter niet, omdat er nauwelijks werkgelegenheid is. Sinds dat de prijzen voor specerijen zijn ingezakt en door de toenemende grootschalige commerciële visserij van buitenaf, die de kleinschalige visserij van NUSALAUT verdringt, kan ze niet voldoende inkomen verwerven uit de opbrengst van haar oogst en haar visvangst. Ze heeft dan ook grote moeite om zich te voorzien in haar eigen levensonderhoud en om aan te klampen bij de toenemende economische- en maatschappelijke ontwikkelingen in Indonesië. Om uit deze situatie te kunnen geraken is groei van haar lokale economie en een verbetering van haar positie op de regionale afzetmarkt nodig. De verleiding om als gemeenschap dan alleen maar te richten op de economische belangen, die ten koste gaat van de ecologische belangen, ligt op de loer. Gelukkig is een deel van de bevolking zich hiervan bewust.
Vanuit het perspectief van duurzaam(heid) heeft AMAONE de overtuiging dat je voor economische vooruitgang niet zonder meer alle gebruiken en regels van de traditionele samenleving moet loslaten. Door ze in een ander jasje te steken kunnen ze in de optiek van AMAONE van nut zijn voor het behoud en beheer van de ecosystemen, en voor de bevordering van de sociaal-culturele ontwikkeling en de economische ontwikkeling op NUSALAUT. Dat geldt bijvoorbeeld voor een hernieuwd gebruik van de hierboven genoemde begrippen sasi en masohi en voor de toepassing van natuurgeneeswijze.
De bijdrage van AMAONE in dit proces ligt in de bevordering van het welzijn en de zelfredzaamheid van de lokale bevolking. Dat wil AMAONE, met wat binnen haar vermogen ligt, bewerkstelligen door empowerment en door onder meer het stimuleren en ondersteunen van kleinschalige projecten en activiteiten, die mede kunnen leiden tot stimulans van haar lokale economie en tot duurzame verbetering van haar levensstandaard. Er is daarbij aandacht voor de balans tussen mens en natuur, en voor de ontwikkelingen op micro- en macro economisch niveau in Indonesië.
Wat AMAONE voor ogen heeft, is dat de bewoners van NUSALAUT mee kunnen liften op de positieve effecten van de economische groei die Indonesië nu doormaakt, en mee kunnen profiteren van de economische voorspoed, zonder dat schade wordt toegebracht aan de ecosystemen waarvan ze voor hun voortbestaan op NUSALAUT afhankelijk zijn.
AMAONE zoekt bij haar activiteiten de samenwerking met de lokale bevolking, met andere goed doel organisaties, met bedrijven en met particulieren. En zo mogelijk zoekt AMAONE ook de synergie die voort kan komen uit die samenwerking en uit de verbinding tussen verschillende partijen.
DOELSTELLING
- Het ondersteunen van initiatieven van de bewoners van het eiland NUSALAUT, voor de ontwikkeling en bevordering van gezondheidszorg en onderwijs.
- Het ondersteunen van kleinschalige projecten van de bewoners gericht op hun zelfwerkzaamheid, die hun zelfredzaamheid kan verbeteren en versterken.
- Het ondersteunen van initiatieven van de bewoners om ontwrichting van de sociale- en culturele structuur op NUSALAUT te voorkomen.
- Het ondersteunen van initiatieven van de bewoners voor het behoud van het natuurlijk evenwicht in haar leefomgeving.
Stichting AMAONE streeft geen politieke doelen na.
Uitgangspunten
Stichting AMAONE hanteert de volgende uitgangspunten:
- Alleen hulp bieden, als de bewoners van NUSALAUT die hulp ook zelf willen en accepteren;
- Eigen initiatief en zelfwerkzaamheid van de lokale bevolking staan centraal;
- Uitgaan van de eigen kracht, kennis, en mogelijkheden van de gemeenschap;
- Geen taken van de lokale overheid overnemen of (mede) financieren;
- Samenwerken op basis van wederzijds respect.